Adil Değerlendirme ve Tarafsızlık
Editörler, Dergiye gönderilen makaleleri, makale sahibi yazar/yazarların ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, etnik köken, uyruk, dini inanç, siyasi eğilim veya kurumsal bağlantılarını dikkate almaksızın yalnızca bilimsel nitelik, önem, özgünlük gibi temel akademik kriterlere ve Derginin içeriğine uygunluğuna göre değerlendirir. Makaleye ilişkin editöryal düzenlemeler veya yayınlanmasına dair kararlar, Derginin kendisi dışındaki diğer kurumların ve hükümetlerin politikaları tarafından belirlenmez. Derginin yayın içeriğinin belirlenmesi ve yayınlanması üzerinde tüm yetki Yayın Kuruluna aittir. Dergiye gönderilen tüm makaleler, editör ve/veya dergi yayın kurulu tarafından uygun bulunması durumunda hakemlik sürecinden geçirilir. Temel akademik nitelikler ve dergi içeriğine uygun bulunmayan yazıların reddi, gerekçeli bir kararla yapılır. Hakem süreci olumsuz tamamlanan veya hakem sürecine girmeyen hiçbir makale Dergide yayınlanamaz.
- Gizlilik
Editör, editör yardımcıları ve dergide görevli diğer kişiler, gönderilen bir makale hakkındaki herhangi bir bilgiyi makale sahibi yazar/yazarlar, hakemler, potansiyel hakemler, editöryal danışmalar ve yayıncı dışında hiç kimseyle paylaşmayacaktır.
- İfşaat ve Çıkar Çatışmaları
Editör, editör yardımcıları ve yayın kurulu üyeleri, gönderilen bir makalede yer alan yayınlanmamış bilgileri, düşünce ve hipotezleri yazarların açık yazılı izni olmadan kendi araştırma amaçları için kullanmayacaklardır. Editörler, makale incelemesi sırasında elde ettikleri bilgi ve/veya fikirleri gizli tutacak ve kişisel çıkarlar için yararlanmayacaklardır. Editör/Editör yardımcıları makalelerle bağlantılı herhangi bir yazar, şirket veya kurumla rekabet, işbirliği veya diğer ilişkilerden/bağlantılardan kaynaklanan çıkar çatışmalarının ortaya çıkma ihtimalinin söz konusu olduğu durumlarda makaleleri değerlendirmeye almayacak; makale ile ilgili süreçleri yayın kurulunun başka bir üyesinin yönetmesini talep edeceklerdir.
Çıkar çatışmaları ve çıkar ilişkilerinin, makalenin yayınlanmasından sonra ortaya çıkması durumunda düzeltmeler yayınlanacaktır. Söz konusu yayın Derginin dijital formatından ve makale dizininden çıkartılacaktır.
- Yayın Kararları
Editör/Editör yardımcıları gönderilen tüm makalelerin yayınlanmak üzere değerlendirilmesini ve alanında uzman en az 2 hakem tarafından incelenmesini sağlamakla yükümlüdür. Yayın Kurulu işbirliği ile, Dergiye gönderilen yazılardan çalışmanın özgünlüğü, geçerliliği, araştırmacılar ve okuyucular açısında önemine ilişkin değerlendirmeleri yapar; hakem yorumları ve hakaret, telif hakkı ihlali, intihal gibi durumlarla bağlantılı olarak yürürlükteki yasal gereklilikler temelinde hangisinin yayınlanacağına karar verir. Makalelere ilişkin karar verirken birbirleriyle, yayın kuruluyla veya hakemlerle fikir alışverişinde bulunabilir. Makale konusunda anlatım bozuklukları, yazım dili hataları gibi hususlarda yazarlara yönlendirme yapabilir. Aynı şekilde çalışma yöntemi, bilimsel ve mantıksal hatalar, içerikle ilgili sorunlarla ile ilgili konularda da uyarıda da bulunabilir.
- Soruşturmalara Katılım ve İşbirliği
Editörler (yayıncı ve/veya kurumlarla birlikte) gönderilen bir makale ve yayınlanmış makale ile ilgili etik kaygılar ortaya çıktığında buna mukabil tedbirler alacaktır. Bildirilen her etik dışı yayıncılık davranışı, yayınlandıktan yıllar sonra ortaya çıksa bile incelenecektir. Soruşturma neticesinde etik ilke ihlali ile ilgili sorunlar tespit edilirse, söz konusu makaleye ilişkin düzeltme, geri çekme işlemleri yapılacak; yayınlanmış makaleler için sonraki sayılarda bilgilendirme notu eklenecek ve etik ihlali ile ilgili sorunları kanıtlanan makaleler derginin dijital formatından ve indeksinden çıkartılacaktır.
HAKEM SORUMLULUKLARI
- Editöryal Kararlara Katkı
Hakem değerlendirmesi, editörlerin editöryal kararlar vermelerine yardımcı olur. Ayrıca editöryal iletişim yoluyla yazarların makalelerini geliştirmelerine de yardımcı olabilir. Hakem değerlendirmesi, resmi akademik iletişimin temel bir bileşenidir ve bilimsel çalışmaların da merkezinde yer alır.
- Hızlılık
Bir makalede yer alan araştırma konusunu değerlendirmek konusunda yetersizlik hisseden ve hızlı biçimde incelemenin imkânsız olacağını düşünen hakemler, davet edildikleri durumlarda derhal editörleri bilgilendirmeli ve farklı hakemlerle temasa geçilebilmesi için hakemlik davetini reddetmelidir.
- Gizlilik
Değerlendirilmek üzere kabul edilen tüm makaleler gizli belgelerdir ve bu şekilde ele alınmaları gerekir. Paylaşımları yalnızca istisnai ve özel koşullar altında yapabilmeye yetkili editörler tarafından izin verilmediği sürece başkalarıyla paylaşılmamalı ve tartışılmamalıdır. Bu durum, hakemlik davetini geri çevirenler için de geçerlidir.
- Nesnellik Standartları
İncelemeler objektif bir şekilde yapılmalı ve yazarların makalelerinin geliştirebilmeleri için makaleye ilişkin fikirler destekleyici argümanlarla birlikte açık biçimde ifade edilmelidir. Yazarların bireysel özellikleri ve kişisel düşüncelerine ilişkin getirdikleri eleştiriler uygun görülmemektedir. Değerlendirme sürecinde standart sağlanabilmesi açısından Makale Gönderimi sekmesi altında yer alan dokümanlar bölümündeki Hakem Heyeti Raporunu doldurmaları ve değerlendirme sonrasında dergipark üzerinden süreç dosyaları kısmına yüklemeleri gerekmektedir.
- Kaynak Beyanı
Hakemler, yazarlar tarafından atıfta bulunulmamış ancak makale ile ilgili yayınlanmış çalışmaları belirlemelidir. Önceki yayınlarda rapor edilmiş bir gözlem, türetme veya argüman olan herhangi bir ifadeyle ilgili alıntının yapılıp yapılmadığı belirtilmelidir. Hakem, incelemekte olduğu makale ile hakkında bilgi sahibi olduğu (yayınlanmış veya yayınlanmamış) bir diğer makale arasındaki önemli bir benzerlik veya örtüşmeyi editörlere bildirmelidir.
- İfşaat ve Çıkar Çatışması
Makale veya makalede açıklanan çalışma ile bağlantılı herhangi bir yazar, şirket veya kurumla rekabet, işbirliği veya diğer türlü ilişki ve bağlantılardan kaynaklanan çıkar çatışması bulunan davetli hakemler çıkar çatışmasını beyan ederek editörleri derhal bilgilendirmeli ve alternatif hakemlerle iletişime geçebilmeleri için inceleme davetini reddetmelidirler.
Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisinin bir sayısında makalesi yayınlanmış bir yazar, aynı sayıda hakem olarak görev alamaz. Benzer şekilde hakemlik yaptığı sayıda bir yazarın makalesi yayınlanamaz. Hakem olarak görev yaptığı bir sayıya makale gönderen yazarın makalesi bir sonraki sayıda yayınlanır.
- Veri Erişimi ve Muhafaza
Yazarlardan editör incelemesi ve hakem değerlendirme sürecinde çalışmaların ham verileri, açıklama, etik kural onayı ve telif hakkı izinleri talep edilebilir. Yazarlar bu taleplere hızlı biçimde yanıt vererek işbirliğine gitmekle yükümlüdürler ve söz konusu verileri kamuya açık hale getirmeye hazırlıklı olmalıdırlar. Yazarlar, katılımcıların gizliliğinin korunabilmesi ve tescilli verilerle ilgili yasal hakların serbest bırakılmalarını engellememesi koşuluyla, yayınlandıktan sonra en az 10 yıl boyunca (tercihen kurumsal veya konuya dayalı bir veri havuzu veya başka bir veri merkezi yoluyla) bu tür verilerin diğer araştırmacılara erişilebilir olmasını sağlamalıdır. Tescilli verilere ilişkin yasal haklar, bunların açıklanmasına engel teşkil etmez.
Hakemlik süreci devam eden makalelerin yayın sürecinden çekilmesi etik ve ahlaki olmayan bir yayıncılık davranışı olarak kabul edilir. Bu tür durumlarda ilgili yazar/yazarların Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisine 5 yıl boyunca herhangi bir yayınları kabul edilmez.
- Özgünlük ve İntihal
Yazarlar, tamamen özgün çalışmalar meydana getirdiklerinden ve sunduklarından, başkalarının çalışmalarını ve/veya sözlerini kullanmışlarsa bunlara uygun biçimde atıfta bulunduklarından emin olmalıdırlar. Makalede ele alınan çalışmanın niteliğinin belirlenmesinde etkili olan yayınlara da atıfta bulunulmalıdır.
İntihal, bir yazarın, bir başkasının makalesini kendisine aitmiş gibi tanıtmasından, başka birinin makalesinin önemli bölümlerini atıfta bulunmadan kopyalamaya veya başka kelimelerle ifade etmeye, başkaları tarafından yürütülen araştırmaların sonuçlarının kendisine ait olduğunu iddia etmeye kadar farklı biçimler alabilir. Her türlü intihal, etik olmayan yayıncılık davranışı oluşturur ve kabul edilemez. Hakem sürecinin öncesinde intihal taraması gerçekleştirilmekte olup bibliyografya haricinde en fazla % 20 benzerlik oranına izin verilmekte, bu oranı aşan makaleler Dergiye kabul edilmemektedir. Bilimsel suiistimal ve intihallerin makalenin yayınlanmasının ardından tespiti durumunda, söz konusu yayın, Derginin dijital formatından ve makale dizininden çıkarılır. Böylesi bir suistimal gerçekleştiren yazar/yazarların makaleleri 5 yıl süreyle Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisine kabul edilmez.
Yazarlar, Dergiye yalnızca özgün çalışmalarını gönderebilir ve çalışma içeriğinde yaptıkları alıntıları uygun bir şekilde atıf ve referans yoluyla belirtirler. Yüksek lisans ve doktora tezlerinden türetilen makalelere Dergimizde yer verilmekle birlikte, bu bölümlerin birebir aynı şekilde olmaması beklenmektedir. Bu tür tezlerden hazırlanan makalelerin ilk sayfasının ve yazar künyesinin atlında makalenin hangi tezden üretildiği belirtilmelidir. Yazarların makalelerinin kendilerine ait bir kitap veya makalenin bir kısmının kopyasını barındırması da kabul edilemez.
Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi editörleri ve yayın kurulu üyeleri, Dergide yayınlanan yazılarda ifade edilen görüşler ve yazıların içeriğinden sorumlu değillerdir. Yazının özgünlüğüne ilişkin hususlar ve makale içerisindeki bilimsel hatalar yazarların sorumluluğundadır.
- Çoklu, Yinelenen, Fazla veya Eşzamanlı Gönderim/Yayın
Özünde aynı araştırmayı ele alan makaleler birden fazla dergide veya birincil yayında yayınlanmamalıdır. Bu nedenle, yazarların, aynı veya büyük ölçüde benzerlik içeren ve daha önce başka bir dergide yayınlanmış bir makaleyi değerlendirmek üzere göndermemeleri gerekmektedir. Bir makalenin eş zamanlı olarak birden fazla dergiye gönderilmesi de etik dışı bir davranıştır ve kabul edilemez. Aynı zamanda Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisinde yayınlanan bir çalışma gelecekte başka bir dergide yayınlanmamalıdır. Bu tür kötüye kullanımların tespit edilmesi durumunda, yazarın 5 yıl boyunca herhangi bir çalışması Dergiye kabul edilmez. Dergimizde yazar/yazarların yayın hakları CC-BY-NC-SA [https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.tr] altında korunmaktadır. Bu lisans kaynağın atıf vermek ve aynı lisansı devam ettirmek kaydıyla ticari amaç haricinde kopyalanmasına, düzenlenmesine, dağıtılabilmesine ve yeniden kullanılabilmesine izin verir.
- Makalenin Sahipliği
İçeriğin sorumluluğunu üstlenmeleri gerektiğinden, aşağıda belirtilen kriterleri karşılayan kişiler makalede yazar olarak listelenmelidir:
1. Çalışmanın kavram, tasarı, yürütme, veri toplama veya analiz ya da yorumlanmasına önemli katkılarda bulunanlar,
2. Taslağı hazırlayan veya içerikte verilen fikirlere ilişkin eleştirel revizeler gerçekleştiren, genel değerlendirmeler yapan, hipotezler süren ve çözümlemeler getirenler,
3. Makalenin son halini görüp onaylayan ve yayınlanmak üzere sunulmasını kabul edenler.
Makalede çalışmalara teknik yardım, yazım, düzenleme gibi hususlarda katkılarda bulunan ancak yazarlık kriterlerini karşılamayan kişiler yazar olarak listelenmemelidir. “Teşekkür” kısmında kendilerinde bahsedilmesi yazarın inisiyatifindedir. Sorumlu yazar, yukarıda kriterleri sunulan tüm ortak yazarların yazar listesine dahil edildiğinden, yazar olarak nitelendirilmesi uygun olmayan kişilerin ise yazar olarak belirtilmediğinden emin olmalı ve tüm ortak yazarların makalenin son halini görüp onayladığını ve yayınlanmak üzere sunulmasını kabul ettiğini doğrulamalıdır.
- İfşaat ve Çıkar Çatışması
Yazarlar, varsa, mümkün olabilecek en erken aşamada ve genellikle gönderim sırasında bir açıklama formu göndererek ve makaleye bir beyan ekleyerek sonuçları veya bunların makaledeki yorumlamalarının etkilediği şeklinde yorumlanabilecek her türlü çıkar çatışmasını ortaya koymalıdır. Ücret alımı, eğitim hibesinden yararlanma, fonlara üyelik, istihdam, danışmanlık, hisse sahipliği ve diğer öz sermaye çıkarları gibi finansal bağlantılarının yanında kişisel veya profesyonel yakınlıklar, bağlantılar gibi mali olmayan konulardaki ilişkiler ortaya konulması gereken potansiyel çıkar çatışmalarına örnektir. Çalışma sırasında alınan tüm mali destek kaynakları, mümkünse hibe numarası veya varsa diğer referans numaraları da dahil olmak üzere, açıklanmalıdır.
- Kaynakların Belirtilmesi
Yazarlar, başkalarının çalışmalarına düzgün biçimde atıf yaptıklarından emin olmalı ve ayrıca çalışmanın niteliğini belirlemede etkili olan yayınlara da atıfta bulunmalıdırlar. Üçüncü taraflarla yapılan görüşmeler, yazışmalar ve tartışmalar gibi özel yollardan elde edilen bilgiler kaynağın açık, yazılı izni olmadan kullanılmamalı veya bildirilmemelidir.
- Tehlike Yaratan Durumlar ve İnsan veya Hayvan Denekler
Eğer çalışma, kullanımları tehlike arz eden kimyasallar, prosedürler veya ekipman ile yapılmış ise yazalar bunu makalede açık biçimde belirtmelidirler. Çalışma, hayvan veya insanların denek olarak kullanımını içeriyorsa, yazarlar tüm prosedürlerin ilgili yasalar ve kurumsal yönergelere uygun olarak yapıldığından ve onayların alındığından emin olmalıdır. Makale bu yönde bir açıklama da içermelidir. Yazarlar, ayrıca makaleye, insan denekler kullanılmış ise prosedürler sırasında deneklerin bilgilendirildiklerine dair bir ifade eklemelidirler. İnsan deneklerin mahremiyet haklarına her zaman saygı gösterilmelidir.
Türk Arkeoloji ve Etnografya dergisine gönderilen makaleler insan ve hayvanların denek veya bilimsel amaçlarla kullanımıyla elde edildiyse, üzerlerinde klinik araştırmalar yapıldıysa dergi dokümanlar kısmında yer alan “Etik Kurul İzin Belgesi”nin doldurularak gönderilmesi gerekmektedir. Anket, görüşme teknikleri, mülakat yollarıyla toplanan verilerle ilgili izinlerin sorumluluğu yazarlara aittir ve bu konularda ortaya çıkacak yasal sorumluluklarla ilgili dergi yönetimi suçlanamaz.
- Yayınlanan Eserlerdeki Hatalar
Yazarların, kendi çalışmalarında hatalar tespit etmeleri durumunda, derginin editörlerini derhal bilgilendirmek, makalelerini düzeltmek veya geri çekmek için işbirliği yapmakla yükümlüdürler. Editörler veya yayıncı, yayınlanan bir çalışmanın önemli bir hata veya yanlışlık içerdiğini üçüncü bir taraftan öğrenirse, yazar/yazarlardan makaleyi düzeltmesi veya geri çekmesini isteyebilirler. Makalenin doğruluğunda dair dergi editörlerine kanıt sunmak yazarların sorumluluğundadır. Yayın süreci içerisinde yazarlar önemli bir hata fark ettiklerinde, bu hatayı editöre rapor etmekle yükümlüdürler.
YAYINCI SORUMLULUKLARI
- Etik İlkeleri Suiistimal Eden Yayınlara Yönelik Önlemler
Bilimsel suiistimal, hileli yayın veya intihal olduğu iddia edilen veya kanıtlanmış durumlarda, yayıncı, editörlerle işbirliği içinde durumu aydınlatmak için gerekli çalışmaları yapar. Bilimsel suiistimal, intihal ve hileli yayın tespiti durumunda makale reddedilir veya değiştirmek için yazarlar gerekli tedbirler alınır. Bu, hızlı biçimde bir yanlış/doğru tablosunun yayınlanmasını, açıklama yapmayı veya en ciddi durumlarda çalışmanın geri çekilmesini gerektirebilir. Yayıncı, editörlerle birlikte araştırma suiistimalinin meydana geldiği makalelerin yayınlanmasının tespit etmek ve engellemek için makul adımları atacak ve hiçbir koşulda bu tür suiistimalleri teşvik etmeyecek veya bu tür suiistimallerin gerçekleşmesine bilerek izin vermeyecektir.
Yayıncı, yayın programlarında, hizmetlerinde ve faaliyetlerinde yaş, renk, din, mezhep, maluliyet, medeni durum, milliyet, ırk, cinsiyet, genetik yatkınlık veya taşıyıcılık durumu veya cinsel yönelim temelinde ayrımcılık yapmaz.
- Soruşturmalara Katılım ve İşbirliği